Każdy, kto po raz pierwszy rozpoczyna działalność gospodarczą, musi przede wszystkim podjąć decyzję czy będzie on czynnym podatnikiem VAT, czy też nie. Decyzja ta bowiem ma olbrzymi wpływ na sposób rozliczania z urzędem skarbowym i elementami odliczania danych kosztów od zobowiązań podatkowych.
Sam podatek został pierwszy raz wprowadzony w Polsce w 1993 roku. To danina, która dotyczy zarówno sprzedawców, jak i nabywców, ponieważ jego wartość jest doliczana do wartości netto transakcji kupna-sprzedaży. Sam podatek jest w rzeczywistości przerzucany na konsumenta. Podatek VAT jest wprowadzany po kolei na każdym etapie produkcji przez podmioty wnoszące wartość dodaną. Przedsiębiorca, rozliczając podatek, płaci zatem jego wysokość zależną od wartości netto sprzedaży. Co więcej, ma prawo odliczyć podatek VAT pod warunkiem, że wydatek, z którym podatek jest powiązany, ma związek z działalnością opodatkowaną.
Oznacza to w praktyce, że rozróżniamy podatek należny oraz naliczony. Ten pierwszy to kwota zobowiązania, która powstaje w momencie wystawienia faktury sprzedaży. I ta wysokość podatku podlega bezpośrednio wpłacie do urzędu skarbowego. Z kolei podatek VAT określany mianem naliczonego, to wartość, o jaką nabywca ma możliwość obniżyć podatek VAT należny w deklaracji VAT. Jeśli zdeklarujemy się jako czynny podatnik VAT, to z tego tytułu posiadamy obowiązek składania odpowiednich deklaracji podatkowych w terminie do urzędu skarbowego. Dodatkowo każdy podatnik VAT ma obowiązek elektronicznej wysyłki deklaracji VAT. Dodatkowo, jeśli w trakcie wyliczeń powstanie nadwyżka podatku należnego nad naliczonym, czyli zanotujemy większą sprzedaż, niż wyniosą łącznie nasze zakupy i koszty na rzecz prowadzenia firmy, to podatnik ma obowiązek zapłaty podatku do urzędu.
Wśród wielu czynności, jakie są związek z prowadzeniem firmy należy wyróżnić te, które są opodatkowane VAT. Chodzi tu przede wszystkim o odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, czyli przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego, towary objęte remanentem likwidacyjnym, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Jednocześnie zgodnie z artykułem szóstym ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlega transakcja zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Chodzi tu głównie o kradzież.
Ostatecznie musimy też wiedzieć jak prawidłowo ustalić podstawę opodatkowania. Tą wedle definicji tworzy wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usług otrzymał, lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, które mają wpływ na cenę towarów. Zróżnicowana jest także stawka podatku VAT. Oprócz standardowej wynoszącej dwadzieścia trzy procent, mamy jeszcze obniżoną stawkę na produkty rolne, czasopisma, roboty budowlano-montażowe, roboty konserwacyjne związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, a także określone sytuacje, które określa odpowiednia ustawa.
Więcej informacji można znaleźć na oficjalnych stronach rządowych:
